H Σημασια των Κινητρων στον Αθλητισμο!
Είτε κάποιος αθλείται σε ερασιτεχνικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο, η σημασία και η σπουδαιότητα των κινήτρων σε ότι αφορά την επίτευξη των στόχων του είναι θεμελιώδους σημασίας. Χωρίς την ύπαρξη ισχυρών κινήτρων-οδηγών είναι αδύνατον να πραγματοποιήσει κάποιος οποιαδήποτε σημαντική επίδοση στον χώρο του αθλητισμού, σε ομαδικό ή ατομικό επίπεδο. Θα τολμούσε δε να ισχυριστεί κανείς πως η οποιαδήποτε αθλητική (και όχι μόνο…) προσπάθεια δεν είναι ουσιαστικά πραγματοποιήσιμη χωρίς την ταυτόχρονη και παράλληλη παρουσία έστω και ενός στοιχειώδους κινήτρου.
Στο Los Angeles το 1984, έλαβε χώρα ένα από τα πιο συγκλονιστικά (ίσως το συγκλονιστικότερο) περιστατικά στη σύγχρονη ιστορία των ολυμπιακών αγώνων. Η Ελβετίδα μαραθωνοδρόμος και δασκάλα στο επάγγελμα Gabriela Andersen αντιμετώπισε πολλά προβλήματα κατά τη διάρκεια του αγώνα, με συνέπεια να πάθει πολύ σοβαρή ηλεκτρολυτική διαταραχή. Η ίδια δεν τα παράτησε όμως. Συνέχισε να προσπαθεί προκειμένου να φτάσει στον τερματισμό βάζοντας σε κίνδυνο τη ζωή της. Φυσικά, ο πρώτος της στόχος που ήταν μια καλή επίδοση είχε χαθεί. Το κίνητρό της όμως δεν ήταν προφανώς μόνο αυτό. Για την ακρίβεια διαφοροποιήθηκε όταν συνειδητοποίησε πως σε αυστηρά αθλητικό επίπεδο είχε αποτύχει. Μη δεχόμενη τις συστάσεις των διοργανωτών να σταματήσει και των κριτών να την βοηθήσουν να κρατηθεί όρθια πριν τον τερματισμό κατάφερε να ολοκληρώσει τον αγώνα προτού καταρρεύσει, συγκλονίζοντας πραγματικά όλους όσους παρακολούθησαν την προσπάθεια της.
Όταν μετά από λίγο καιρό ρωτήθηκε από δημοσιογράφους γιατί διακινδύνεψε την ίδια της τη ζωή προκειμένου να τερματίσει, απάντησε πως ως δασκάλα που ήταν έπρεπε να στείλει το μήνυμα στους μαθητές της πως δεν πρέπει να τα παρατάει κάποιος όταν συναντά δυσκολίες στη ζωή, αλλά να συνεχίζει να προσπαθεί με όσες δυνάμεις του απομένουν. Ήταν λοιπόν αυτό το κίνητρο που την κράτησε όρθια μέχρι τη γραμμή του τερματισμού. Ένα κίνητρο που αναδύθηκε και ουσιαστικά ισχυροποιήθηκε όταν σχεδόν κάθε σωματική λειτουργία είχε αποδυναμωθεί.
Αυτό το αντιπροσωπευτικό παράδειγμα μας δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα και σαφέστερα τη σημασία των κινήτρων σε σχέση με την αθλητική απόδοση-επίδοση. Συνήθως διαχωρίζουμε τα κίνητρα σε εσωτερικά και εξωτερικά. Είναι αυτονόητο πως με τον όρο «εξωτερικά» εννοούμε ένα μετάλλιο, ένα έπαθλο ή ακόμα και μία χρηματική αμοιβή, ειδικά αν μιλάμε για επαγγελματικό αθλητισμό. Χωρίς να υποβιβάσουμε αυτού του είδους τα κίνητρα, είναι τα εσωτερικά που συνήθως μας οδηγούν στο να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε τους αθλητικούς μας στόχους.
Κάθε προσωπικότητα είναι διαφορετική και πέρα από τα συγκεκριμένα ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία, είναι δεδομένο πως κάθε άτομο ξεχωριστά έχει διαφορετικές οικογενειακές καταβολές, εμπειρίες, βιώματα, σύστημα αξιών, κοσμοαντίληψη καθώς και συγκεκριμένες ριζωμένες και εγκαθιδρυμένες εσωτερικές πεποιθήσεις που το καθορίζουν. Μέσα λοιπόν από αυτό τον εσωτερικό πλούτο αναδύονται και στερεοποιούνται τα κίνητρα και η δυναμική τους σε σχέση με το άτομο που οριοθετεί έναν αθλητικό στόχο.
Κίνητρο μπορεί να αποτελεί η ανάγκη για καταξίωση, η ανάγκη να νοιώσει κάποιος επαρκής και ικανός σε αντίθεση με άλλους τομείς της καθημερινότητας του ή ακόμα και η υπερνίκηση σοβαρών ασθενειών και σωματικών-βιολογικών δυσλειτουργιών. Κίνητρο αποτελεί επίσης για αρκετά μεγάλη μερίδα αθλητών η αναζήτηση και η υπέρβασή των προσωπικών -σωματικών ορίων που θεωρητικά καθορίζει η παραδοσιακή επιστημονική κοινότητα. Εξίσου συνηθισμένο, αλλά σε καμία περίπτωση υποδεέστερο κίνητρο, είναι για πολύ μεγάλη μερίδα ερασιτεχνών αθλητών η απώλεια βάρους καθώς και η σωματική τους εικόνα προς τους άλλους.
Αξίζει επίσης να υπενθυμίσουμε πως όσο μεγαλύτερη διάθεση έχει κάποιος αθλητής για να προπονηθεί τόσο σε όγκο-ποσότητα, όσο και σε ποιότητα (προϋπόθεση της οποίας είναι η απόλυτη πνευματική και ψυχολογική συγκέντρωση) τόσο ανάλογα ισχυρά πρέπει να είναι και τα κίνητρα του προκειμένου να μπορεί να ανταπεξέλθει στις συγκεκριμένες απαιτήσεις.
Δεν αρκεί λοιπόν μόνο να υπάρχουν ισχυρά κίνητρα μόνο κατά τη διάρκεια της τελικής δοκιμασίας-αγώνα, ειδικά για έναν επαγγελματία αθλητή, αλλά απαιτείται μεγάλη εσωτερική κινητήριος δύναμη καθ’όλη τη διάρκεια της προαγωνιστικής περιόδου.
Θα μπορούσαμε να καταθέσουμε και να κατονομάσουμε αναρίθμητα κίνητρα που επηρεάζουν την αθλητική απόδοση, όμως αυτό θα ήταν πρακτικά ανέφικτο μιας και κάθε αθλητής έχει να «παρουσιάσει» και να «συμπορευτεί» με τουλάχιστον ένα ξεχωριστό – προσωπικό κίνητρο. Αυτό λοιπόν που θα πρέπει να κατανοήσουμε, είναι πως όσο μοναδικός και διαφορετικός είναι κάθε άνθρωπος – αθλητής, άλλο τόσο μοναδικά και ξεχωριστά είναι τα κίνητρα που τον τροφοδοτούν προκειμένου να κατακτήσει τον εκάστοτε στόχο του.
Επιπροσθέτως, θα ήταν σημαντικό να αναφέρουμε και να τονίσουμε ιδιαίτερα πως δεν υπάρχει κλίμακα που να καθορίζει τη σπουδαιότητα και τη δυναμική κάθε κινήτρου. Αυτό σημαίνει πως το κίνητρο για να αδυνατίσει κάποιος μπορεί να αποδειχθεί εξίσου ισχυρό και καθοριστικό με το κίνητρο ενός επαγγελματία να κερδίσει έναν μεγάλο αγώνα. Όπως εύλογα λοιπόν μπορεί να αντιληφθεί κάποιος, μεγαλύτερη σημασία από το ίδιο το κίνητρο έχει η ιδιοσυγκρασία, ο ψυχισμός και η χαρακτηριοδομή του κάθε ατόμου-αθλητή, καθώς και η πνευματική του ικανότητα να εμπνέεται από διαφορετικές καταστάσεις, άρα και να μπορεί να «ανακαλύψει» ενίοτε κίνητρα εκεί που φαινομενικά δεν υπάρχει τίποτα…