Το βασικό θέμα, είτε πρόκειται για εμφιαλωμένο νερό είτε για το πόσιμο νερό της βρύσης, είναι το θέμα της ασφάλειας! Παλιότερες μελέτες έδειξαν ότι οι καταναλωτές πιστεύουν ότι το εμφιαλωμένο νερό είναι πιο ασφαλές, αλλά ταυτόχρονα έχουν ερωτήματα και για την ασφάλειά του. Η Ελλάδα φαίνεται να απέχει πολύ σε σχέση με τις άλλες χώρες στην κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού, κάτι που πιθανώς να έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού είναι λιγότερο από το μισό σε σχέση με τη δυτική Ευρώπη, με τους Ιταλούς, τους Βέλγους και τους Γάλλους να κατέχουν τις πρώτες θέσεις.

Το εμφιαλωμένο νερό στο μικροσκόπιο

Όπως εξηγεί η κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος κα Βίκυ Πυρογιάννη, η πλειοψηφία των εμφιαλωμένων νερών στην Ευρώπη προέρχεται από πηγές εδάφους, όπως είναι, για παράδειγμα, το νερό πηγής και το φυσικό μεταλλικό νερό. Πρόκειται για νερά που έχουν υποχρεωτικά υπόγεια προέλευση και έχουν κριθεί ως μικροβιολογικά κατάλληλα για πόση, καθώς προστατεύονται από μικροβιολογικές μολύνσεις. Στα φυσικά μεταλικά νερά και στα νερά πηγής δεν επιτρέπεται, βάση νομοθεσίας, καμία επεξεργασία απολύμανσης, και, γενικά, οι διεργασίες που επιτρέπονται να γίνουν είναι ελάχιστες (π.χ. μπορεί να προστεθεί διοξείδιο του άνθρακα, ώστε να γίνει ανθρακούχο). Η εμφιάλωση γίνεται επιτόπου και συσκευάζεται άμεσα από την πηγή, σε ειδικές πλαστικές (PET) ή γυάλινες φυάλες, σύμφωνα με το κανονισμό της ΕΕ 852/ 2004/ EC. Φυσικά, για να πάρει άδεια εμφιάλωσης, μια επιχείρηση πρέπει να περάσει από τους κατάλληλους ελέγχους, ώστε να ελεγχθεί, αφενός η μικροβιολογική του περιεκτικότητα, αφετέρου ηχημική του σύσταση, η οποία πρέπει να είναι σταθερή και να μην μεταβάλλεται.

Όσον αφορά στη σύστασή του, το φυσικό μεταλλικό νερό περιέχει περισσότερα ανόργανα άλατα, ιχνοστοιχεία ή άλλα συστατικά (π.χ. είναι πλούσιο σε μαγνήσιο, φτωχό σε νάτριο κ.τ.λ.). Αντίθετα το νερό πηγής έχει σύσταση, που προσομοιάζει περισσότερο στο πόσιμο νερό και συνήθως δεν περιέχει περισσότερα συστατικά. Σε κάθε περίπτωση, και τα δύο είδη θα πρέπει να έχουν σταθερή σύσταση, που να μην μεταβάλεται με το πέρας του χρόνου. Στην Ελλάδα παράγονται κυρίως φυσικά μεταλικά νερά.

Επιτραπέζιο νερό: πόσιμο κοινό νερό σε φυάλη

Συσκευασμένο σε φυάλες μπορούμε, ακόμη, να βρούμε και το λεγόμενο «επιτραπέζιο νερό», το οποίο μπορεί να προέρχεται από πηγή ή να είναι ένα κοινό νερό από ένα ποτάμι ή μία λίμνη, όπως το νερό βρύσης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το νερό αυτό μπορεί να υποστεί επεξεργασία και απολύμανση για απομάκρυνση του μικροβιακού του φορτίου ή αλλαγή της σύστασής του, και να εμφιαλωθεί στη συνέχεια. 

Αντίθετα, το πόσιμο νερό της βρύσης προέρχεται, συνήθως, από επιφανειακούς υδάτινους πόρους, όπως ποτάμια ή λίμνες και απαιτεί συγκεκριμένη επεξεργασία, ώστε να διασφαλιστεί η μικροβιολογική του ασφάλεια και η χημική του σύσταση. Για την ασφάλειά του είναι υπεύθυνη η αρμόδια επιχείρηση ύδρευσης κάθε περιοχής. Στην περίπτωση της Αττικής, η ΕΥΔΑΠ προμηθεύεται ακατέργαστο νερό, κυρίως από επιφανειακούς υδατικούς πόρους (Μαραθώνας, Υλίκη, Μόρνος, Εύηνος), και στη συνέχεια το νερό αυτό μεταφέρεται μέσω ενός εκτενούς συστήματος εξωτερικών υδραγωγείων στις τέσσερις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (Γαλατσίου, Αχαρνών, Πολυδενδρίου, Ασπροπύργου) όπου υποβάλλεται σε επεξεργασία, που το καθιστά πόσιμο. Από αυτές μεταφέρεται μέσω του δικτύου ύδρευσης στα σπίτια μας.

Σε κάποιες περιοχές της χώρας μας, βέβαια, κυρίως σε νησιωτικές περιοχές, το νερό δεν είναι πόσιμο, κάτι που φυσικά το καταλαβαίνει απευθείας κάποιος που θα το δοκιμάσει (π.χ. είναι πολύ γλυφό).

Πώς ξέρουμε ότι το νερό που πίνουμε είναι ασφαλές;

Η κα Πυρογιάννη εξηγεί: “Στην περίπτωση του εμφιαλωμένου νερού, οι παραγωγοί του πρέπει να διασφαλίσουν ότι λαμβάνουν όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις, ώστε να εγγυηθούν την ασφάλειά του, ανεξάρτητα από την πηγή του. Οι βασικές καλές εργοστασιακές πρακτικές, που πρέπει να ακολουθούν, αφορούν, τόσο στην προστασία της ίδιας της πηγής από εξωτερικούς παράγοντες επιμόλυνσης, όσο και στην προστασία κατά τη διάρκεια της εμφιάλωσης. Αλλά και μετά την απομάκρυνση του φορτίου από το εργοστάσιο θα πρέπει να φροντίσουν για τη σωστή διανομή και αποθήκευσή του. Ειδικά στη χώρα μας, όπου το καλοκαίρι η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τους 40 βαθμούς, κατάσταση στην οποία αυξάνεται σημαντικά το μικροβιακό φορτίο, οι συνθήκες διανομής και αποθήκευσης είναι ακόμα πιο σημαντικές”.

Στη χώρα μας από το 1995 λειτουργεί το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Εμφιαλωμένων Νερών με τη συνεργασία του Γενικού Χημείου του Κράτους, των υπουργείων Ανάπτυξης και Υγείας, σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη λειτουργία της Ειδικής Επιτροπής Έρευνας και Ελέγχου. Σκοπός των ελέγχων που διενεργούν οι αρμόδιοι φορείς είναι η δέσμευση των επιχειρήσεων για παραγωγή ασφαλών και υγιεινών προϊόντων.

Τι νερό να προτιμήσω τελικά;

Στην Ευρώπη οι κανόνες ασφαλείας, που αφορούν στο εμφιαλωμένο και στο πόσιμο νερό βρύσης, είναι ιδιαίτερα αυστηροί, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητά του. Οι συχνοί έλεγχοι από τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας είναι απαραίτητοι, για να διασφαλίζουν ότι τηρούνται όλοι οι κανονισμοί και να προστατεύουν την υγεία των καταναλωτών. Εφόσον οι φορείς μας εξασφαλίζουν ότι οι έλεγχοι είναι συχνοί και αυστηροί, το τι τελικά θα επιλέξουμε εξαρτάται από τη γευστική μας προτίμηση. Αυτό εξάλλου έχουν δείξει και μελέτες σε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, όπου οι καταναλωτές δηλώνουν ότι το βασικό κριτήριο επιλογής νερού είναι κυρίως η γεύση του.

healthmag.gr