Τι πρεπει να γνωριζουμε για τα ενεργειακα και αθλητικα ποτα
Η κατανάλωση ενεργειακών και αθλητικών ποτών είναι μια λύση, στην οποία καταφεύγουν όλο και περισσότεροι, αφού φαίνεται ότι συμπληρωματικά με την σκληρή προπόνηση αποτελεί εγγύηση για να έχετε τέλειες επιδόσεις. Ποιες είναι όμως οι διαφορές στη σύσταση αλλά και στη χρήση μεταξύ ενεργειακών και αθλητικών ποτών; Χάρις στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες τα ροφήματα ενυδάτωσης προσφέρουν ενέργεια, κάτι που έχετε ανάγκη εξαιτίας της μείωσης των αποθεμάτων του μυϊκού και ηπατικού γλυκογόνου, που προκαλείται εξαιτίας της άσκησης.
Ενεργειακά ποτά
Τα ενεργειακά ποτά έχουν ιδιαίτερο άρωμα και γεύση και αυξημένη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες -από 10-12%- ενώ περιέχουν επιπλέον συστατικά, όπως αμινοξέα (ταυρίνη, χολίνη) και καφεΐνη. Ειδικά η καφεΐνη θεωρείται τοξική σε δόσεις μεγαλύτερες των 2 γραμμαρίων και έχει έντονη διεγερτική δράση. Συγκεκριμένα διεγείρει τη λειτουργία της καρδιάς, την κυκλοφορία του αίματος και την έκκριση αδρεναλίνης. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι βελτιώνουν την αθλητική απόδοση αρκεί να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Οι πιο σημαντικοί από τους παράγοντες, που επηρεάζουν το ρόλο και τελικά τη χρησιμότητα των ενεργειακών ποτών είναι: το είδος, η διάρκεια και η ένταση της άσκησης, το είδος των ποτών και η περιεκτικότητα (%) των υδατανθράκων και η ποσότητα κατανάλωσης.
Η αερόβια άσκηση υψηλής έντασης για περισσότερη από 1 ώρα οδηγεί σε μείωση των αποθεμάτων του μυϊκού και ηπατικού γλυκογόνου, ενώ όταν άσκηση τέτοιου είδους ξεπεράσει τις 2 ώρες προκαλείται εξάντληση του ηπατικού γλυκογόνου αλλά και του γλυκογόνου των εργαζομένων μυών. Επιπλέον μέγιστες επαναλαμβανόμενες περίοδοι άσκησης διάρκειας από 1-5 λεπτά, οι οποίες διακόπτονται από σύντομα διαστήματα ξεκούρασης, προκαλούν σημαντική μείωση των επιπέδων μυϊκού και ηπατικού γλυκογόνου. Μην ξεχνάτε ότι η αποκλειστική πηγή ενέργειας του εγκεφάλου είναι η γλυκόζη, επομένως ο ηπατικός ιστός θα πρέπει να διαθέτει επαρκή αποθέματα για τη συνεχή τροφοδότηση του εγκεφάλου, αφού το “καθαρό μυαλό” παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της σωστής τεχνικής και τελικά μέγιστη αθλητική απόδοση. Ουσιαστικά, οι εξωγενείς υδατάνθρακες σε τέτοιου είδους ασκήσεις μέσω της κατανάλωσης ενεργειακών ποτών εξοικονομούν το μυϊκό γλυκογόνο των εργαζομένων μυών, αφού ένα μέρος της ενέργειας που χρειάζεται για την προσπάθεια προέρχεται από αυτούς. Η σταθεροποίηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα παρεμποδίζει συμπτώματα του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως ναυτία, ζάλη, κεφαλαλγίες κ.α. Τα ενεργειακά ποτά μέσω της υψηλής περιεκτικότητας των υδατανθράκων αλλά και της καφεΐνης, βελτιώνουν την αερόβια ικανότητα, το χρόνο αντίδρασης και τη συγκέντρωση.
Αθλητικά ποτά
Εκτός από τα ενεργειακά ποτά υπάρχουν και τα λεγόμενα αθλητικά ποτά. Αυτά δεν περιέχουν αμινοξέα και η περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες είναι μεταξύ 4-8%, περιέχοντας επιπλέον ηλεκτρολύτες (Νa, K, Cl, Mg) και ιχνοστοιχεία (Fe, Zn, Mn, Se, Cu, I κ.α). Όσον αφορά την επίδραση των συγκεκριμένων ροφημάτων στην αθλητική απόδοση ισχύουν τα ίδια με τα ενεργειακά ποτά(παίζουν ρόλο το είδος, η διάρκεια και η ένταση της άσκησης, η περιεκτικότητα (%) των υδατανθράκων και η ποσότητα κατανάλωσης). Η ανάγκη της πρόσληψης υγρών πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την άσκηση μπορεί να καλυφθεί μόνο με τη χρήση των αθλητικών ποτών και του νερού, χωρίς να είναι απαραίτητη η χορήγηση των ενεργειακών ποτών. Οι περισσότεροι αθλητές περιμένουν να διψάσουν για να καταναλώσουν υγρά. Αυτό είναι λάθος, αφού έτσι αφυδατώνονται και μειώνεται η απόδοσή τους και αυτό γιατί χρειάζεται ένα διάστημα τουλάχιστον 15 λεπτών ώστε να χρησιμοποιηθούν τα υγρά από τον οργανισμό. Τα αθλητικά ποτά που περιέχουν υδατάνθρακες σε ποσοστό 4-8% θεωρούνται κατάλληλα για τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης για αγωνίσματα που διαρκούν πάνω από 60 λεπτά αλλά και για μέγιστες επαναλαμβανόμενες περιόδους άσκησης διάρκειας, από 1-5 λεπτά, οι οποίες διακόπτονται από σύντομα διαστήματα ξεκούρασης (ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση, χειροσφαίριση, αντισφαίριση κ.α). Η κατανάλωση 125-250ml αθλητικών ποτών κάθε 15 λεπτά κατά τη διάρκεια της άσκησης θεωρείται ιδανική ώστε να επιτευχθεί το ισοζύγιο των υγρών, ηλεκτρολυτών και ιχνοστοιχείων λόγω της απώλειας τους, εξαιτίας της εφίδρωσης.
Συμπερασματικά:
Η κατανάλωση των ενεργειακών ποτών δεν μπορεί να είναι τόσο συχνή όσο των αθλητικών ποτών, λόγω του κινδύνου αφυδάτωσης. Ωστόσο σε ψυχρό περιβάλλον, όπου ο κίνδυνος αφυδάτωσης είναι μικρότερος (άρα η σημασία της αναπλήρωσης των υγρών είναι μικρότερη σε σχέση με το θερμό περιβάλλον και την αυξημένη απώλεια υγρών), η χρήση των ενεργειακών ποτών (υδατάνθρακες >10-12%) μπορεί να βοηθήσει στην εξοικονόμηση ενέργειας, χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος της διαταραχής στην αναπλήρωση των υγρών λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας των υδατανθράκων. Τα ενεργειακά ποτά περιέχουν υδατάνθρακες πάνω από 10-12% αλλά και επιπλέον συστατικά όπως καφείνη, ταυρίνη κ.α. Τα αθλητικά ποτά δεν περιέχουν αμινοξέα και η περιεκτικότητα τους σε υδατάνθρακες είναι μεταξύ 4-8%, περιέχοντας επιπλέον ηλεκτρολύτες (Νa, K, Cl, Mg) και ιχνοστοιχεία (Fe, Zn, Mn, Se, Cu, I κ.α).
Από την άλλη πλευρά τα ενεργειακά ποτά σε αγωνίσματα, που ξεπερνούν τα 90-120 λεπτά έντονης αερόβιας άσκησης, όπως ποδηλασία, μαραθώνιος και τρίαθλο έχουν αποτελέσματα, πάντα όμως με τον κίνδυνο να διαταράξουν την ισορροπία υγρών. Καλύτερα να αποφύγετε τη χρήση τους, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε καφεΐνη, σε αθλήματα που χρειάζονται ηρεμία και σταθερότητα μελών του σώματος όπως τοξοβολία και σκοποβολή.
Πηγή: oneman.gr